„Każdy WAT na wagę złota – czyli pomorskie dzieci i młodzież uczą się jak efektywnie oszczędzać energię w szkole”

Celem projektu „Każdy WAT na wagę złota…" jest poprzez bezpośrednie zaangażowanie uczniów, nauczenie dzieci i młodzieży dobrych nawyków w zakresie oszczędzania energii i innych ekologicznych zachowań. Opiera się on przede wszystkim na bezinwazyjnych (tzw. miękkich) metodach oszczędzania energii w budynkach. Są to przeważnie metody mające na celu podnoszenie świadomości dzieci i młodzieży o tym, że każdy odpowiedzialny jest za klimat, a drobne działania jak poprawne wietrzenie pomieszczeń i ich nie przegrzewanie, instalacja energooszczędnego oświetlania, a także zmiana nawyków w prosty sposób przekładają się na ochronę środowiska i oszczędności w użyciu energii. Bezinwestycyjne metody przynoszą spektakularne rezultaty. Potwierdza to doświadczenie ok. 140 polskich szkół, które od 2009r. wdrażają metodologię 50/50. W 2016r. do tej grupy wraz z 9 innymi gminami z naszego regionu (Słupsk, Sopot, Malbork, Sztum, Krokowa, Kobylnica, Ustka, Rumia) dołączyła również Gdynia, zgłaszając 7 budynków Szkół Podstawowych nr 13, 23, 26, 29, 44 i 51.
 
W ramach projektu wdrażana jest również metodologia „50/50”. Jej istotą jest finansowa zachęta do osiągania jak najwyższej oszczędności energii zarówno dla gmin jak i szkół. Polega ona na obliczeniu zaoszczędzonych pieniędzy osiągniętych dzięki mniejszemu zużyciu energii w oparciu o lata referencyjne (3 lata wstecz), a kwotę dzieli się po równo między szkołę i gminę. 50%  zostanie wypłacone szkole, a 50% stanowi oszczędność Miasta, które finansuje jej rachunki. Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Citès” szacuje średnie oszczędności w szkole na poziomie nawet 10%, co w Gdyni powinno dać wyniki sięgające ponad 102 000 złotych.
 
Wdrażanie metodologii 50/50 opiera się na 9 krokach:
1 krok to powołanie szkolnych zespołów ds. energii złożonych z grupy uczniów, jednego lub dwóch nauczycieli oraz szkolnego woźnego. Jego zadania to badanie wykorzystania energii w budynku szkolnym oraz proponowanie i wdrażanie proekologicznych, energooszczędnych rozwiązań.
2 krok to przeprowadzenie tzw. wstępnego przeglądu energetycznego szkoły, którego celem jest ocena energetyczna budynku oraz identyfikacja obszarów wymagających interwencji uczniów.
W 3 kroku uczniowie w całej szkole zaznajamiani są z takimi zagadnieniami jak: formy energii i korzystanie z niej w codziennym życiu, efekcie cieplarnianym, zmian klimatu i jego ochronie, oszczędzaniu energii, odnawialnych źródłach energii i zwiększaniu efektywności energetycznej.
Krok 4 - dokładny przegląd energetyczny całego budynku przeprowadzony przez zespół ds. energii pod okiem nauczyciela.
5 krok opiera się na długoterminowych pomiarach temperatury, zakończonych oceną gospodarowania energią w szkole.
W następnym (6) kroku zespół ds. energii przedstawia propozycje rozwiązań pozwalających na ograniczenie zużycia energii.
W kroku 7 zespół ds. energii dzieli się z resztą uczniów doświadczeniami z badań oraz zaproponowanymi rozwiązaniami.
Krok 8: projekt „Każdy WAT …” opiera się na bezinwazyjnych metodach oszczędzania energii, jednak może się tak wydarzyć, że uczniowie zaproponują drobne inwestycje, które mogą w tym pomóc (jak umieszczenie srebrnej folii za kaloryferami, uszczelnienie lub wymiana okien, zakup energooszczędnego oświetlenia).
W ostatni kroku (9) szkoła z udziałem uczniów decyduje o wykorzystaniu zaoszczędzonej kwoty.
 
Kampania „Każdy WAT na wagę złota – czyli pomorskie dzieci i młodzież uczą się jak efektywnie oszczędzać energię w szkole” jest współfinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. W skali kraju koordynuje ją Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Citès” (www.pnec.org.pl), koordynację projektu w Gdyni powierzono Samodzielnemu Referatowi ds. Energetyki w Urzędzie Miasta Gdyni.




                                  
 



Co szkoły robiły przez ten rok ?
 
Wybrane w szkołach zespoły ds. energii dokonały wstępnych pomiarów temperatury w całej szkole (salach lekcyjnych i pozostałych pomieszczeniach). Organizowano wyprawy badawcze, podczas których dzieci zbierały informacje o budynku, systemie grzewczym, rozprowadzaniu wody, gospodarce odpadami i oświetleniu. Po ustaleniu zbyt niskiej lub wysokiej temperatury w pomieszczeniach, dzieci zaproponowały rozwiązania poprawiające tę sytuację:
- odpowietrzenie grzejników,
- instalowanie regulatorów temperatury.
 
W trakcie zajęć lekcyjnych dzieci oglądały filmy edukacyjne, a także zostały im przedstawione zagadnienia dotyczące zastosowania nowoczesnych materiałów energooszczędnych, odnawialnych źródeł energii, sposobach oszczędzania energii poprzez m.in. stosowanie urządzeń o wysokiej klasie energetycznej. Dzieci poznały również, co poszczególna klasa oznacza. Konserwatorzy szkolni pokazali reprezentacji uczniów szkolne kotłownie, dzięki czemu dzieci dowiedziały się, jak szkoła jest ogrzewana.
 
W niektórych szkołach (np. Szkoła Podstawowa nr 44) dla każdego z pomieszczeń uczniowie przygotowali „Paszport energetyczny”.
 
Natomiast Szkoła Podstawowa nr 29 powołała 15 osobowy zespół ds. energii poprzez wybranie w każdej klasie (od I-VI) „Strażnika Energii”.
 
ZADANIA STRAŻNIKA ENERGII W KLASACH I-VI (Szkoła Podstawowa nr 29)
1. Po każdej lekcji, przed wyjściem z klasy wyłącz w niej światło.
2. Po zakończonych lekcjach wyłącz z kontaktu radiomagnetofon i sprawdź czy wyłączony jest komputer, monitor i inne urządzenia.
3. Wchodząc do klasy na lekcję wyłącz światło na korytarzu, żeby nie paliło się niepotrzebnie.
4. Zakręć kran, z którego leci woda.
5. O każdej awarii w łazience powiadom nauczyciela dyżurującego lub panią woźną.
6. Przypilnuj, żeby wietrzenie klasy odbywało się na przerwie. Otwieramy wtedy szeroko okno i zamykamy w czasie lekcji.








Podsumowanie pierwszego roku projektu:
 
14 marca odbyła się uroczysta gala podsumowująca 2017 rok. (artykuł)
 
Podczas gali wszystkie szkoły odebrały swoje raporty za miniony rok.
 
Dodatkowo 3 szkołom, które osiągnęły najlepsze wyniki wręczono symboliczne czeki. W wyniku swoich działań w myśl metodologii 50/50 otrzymają one kolejno kwoty: 9 685 zł, 20 211zł oraz 25 222zł.
 
Dwóm szkoło niestety nie udało się uzyskać oszczędności.
 
Łącznie we wszystkich budynkach szkolnych biorących udział w projekcie udało się zaoszczędzić 116 174 zł.

Wykorzystanie nagród za pierwszy rok:
 
Szkoły Podstawowe nr 13, 23, 26 i 51 postanowiły już o przeznaczeniu uzyskanych nagród.
 
W każdej z nich zdecydowano o zakupie nagród dla dzieci na koniec roku. Dodatkowo w Szkołach Podstawowych nr 13, 23 i 26 kupiono niezbędny sprzęt szkolny jak: książki, komputery, meble, kserokopiarki, niszczarki.